'Mens en Neanderthaler kruisten niet meer dan 60.000 jaar geleden'

 'Mens en Neanderthaler kruisten niet meer dan 60.000 jaar geleden' 

Door het ontrafelen van het oudste stukje menselijk DNA kan een moment aangegeven worden wanneer de moderne mens mixte met de Neanderthaler: niet meer dan 60.000 jaar geleden.

Dat schrijven evolutionair antropologen van het Duitse Max Planck-instituut deze week in het tijdschrift Nature.

Een stukje dijbeen dat bij toeval in 2008 gevonden werd aan de oevers van een rivier in Siberië, is van een man die ongeveer 45.000 jaar geleden overleed.

Uit een beetje collageen, het bindweefsel in het lichaam van mens en dier, uit het oude bot, kon de erfelijke informatie van de Homo sapiens afgelezen worden. Er bleken sporen van DNA van de Neanderthaler in te zitten.

Eurazië

Eerder onderzoek had al aangetoond dat Neanderthalers en H. sapiens onderling kruisten in Eurazië, waardoor zo'n twee procent van het DNA van de moderne mens Neanderthaler-DNA bevat, behalve Afrikanen, die hebben geen Neanderthaler-DNA.

De ontdekking draagt bij aan het scenario waarbij de moderne mens ongeveer 200.000 jaar geleden evolueerde in Oost-Afrika en van daaruit de rest van de wereld overtrok.

Door vast te kunnen stellen wanneer de Neanderthaler met de moderne mens kruiste, is ook vast te stellen wanneer de mens ongeveer in Eurazië terechtkwam: eerst richting Zuid-Azië en later naar Zuidoost-Azië.

'Kalender'

Het stuk dijbeen uit de Irtyush-rivier vlakbij Ust'-Ishm, draagt een klein beetje meer Neanderthaler-DNA bij zich dan hedendaagse niet-Afrikanen.

Het grote verschil tussen de overblijfselen van het Neanderthaler-DNA bij de Siberiër en de nu levende mens, is dat het bij de Siberiër in vrij lange strips voorkomt, iets wat na tienduizenden jaren overerving niet meer het geval is.

Deze verschillen zorgen voor een soort 'kalender'. Er is bekend hoeveel tijd er zit tussen mutaties gedurende duizenden jaren.

Late gang

Uit al die informatie kunnen de wetenschappers nu aflezen hoeveel tijd het Neanderthaler-DNA al in de Siberische mens voorkwam. De schatting is dat de mens en de Neanderthaler tussen de 7.000 en 13.000 jaar eerder met elkaar kruisten, dus niet meer dan 60.000 jaar geleden.

De uitkomst laat ook zien dat de voorouders van hedendaagse Australaziaten met eenzelfde hoeveelheid Neanderthaler-DNA in hun genen als Euraziaten, onderdeel moeten zijn geweest van een vrij late gang door Neanderthaler-territorium, zegt een van de onderzoekers op Phys.org.

'IJsbrug'

Ondanks dat, kan het wel zijn dat de vroege mens al eerder dan 60.000 jaar geleden door Zuidoost-Azië trok, maar van deze groep is niet voldoende overgebleven om nu nog terug te kunnen vinden.

Antropologen denken dat de noordelijke Euraziaten het hedendaagse Alaska meer dan 15.000 jaar geleden introkken via een 'ijsbrug' die de eilanden in de Beringstraat met elkaar verbond en dat de kolonisatie van Amerika via die weg plaatsvond.

bron: NU.nl/Krijn Soeteman